SIECI ŚWIATŁOWODOWE. Część 8 – Sprzęt do wdmuchiwania kabli. Wdmuchiwarki – dobór sprzętu.
Wiemy już, jakie wdmuchiwarki produkowane są na świecie i jak je sklasyfikować. Teraz parę słów o tym, jak wybrać odpowiednią dla naszych potrzeb. Ważną, obowiązującą nie tylko dla wdmuchiwarek, zasadą jest „sprzęt, który jest do wszystkiego, z reguły jest do niczego”. Oczywiście można skonstruować maszynę, która wdmuchnie kable o średnicy od 0,5 mm do 32 mm i da się podłączyć do rur osłonowych od 4 mm do 63 mm. Jednakże praca z takim sprzętem, szczególnie w dolnych zakresach, będzie bardzo kłopotliwa. Nie bez przyczyny poważne firmy zajmujące się produkcją wdmuchiwarek oferują po kilka, a nawet kilkanaście typów maszyn. W przypadku gdy firma wdmuchuje kable w określonych konfiguracjach, na pewno warto wybrać maszynę mniej uniwersalną, a dopasowaną do interesującego nas zakresu średnic.
Podajniki. Maszyny z podajnikiem gąsienicowym przeznaczone są do kabli o dużych średnicach (ponad 6 mm) oraz do wdmuchiwania pakietów mikrorurek. W przypadku kabli z reguły występują dwa rodzaje nakładek na gąsienicach dla zakresu średnic do 10–12 mm i powyżej. W przypadku mikrorurek sytuacja jest bardziej skomplikowana. Praktycznie dla każdej konfiguracji (średnica i liczba mikrorurek) potrzebne są inne nakładki i prowadzenia. Gdy gąsienice wyposażone są w nakładki gumowe, należy tak dobrać ich kształt, aby wszystkie rurki mieściły się w przestrzeni między nakładkami. Średnica rurek jest sprawą drugorzędną, liczy się całkowita objętość.
W przypadku nakładek aluminiowych, lub z tworzyw sztucznych przykręcanych do łańcuchów , do każdej średnicy i liczby rurek należy dobrać odpowiednie nakładki.
Maszyny z podajnikiem rolkowym o dwóch rolkach używane są do kabli o średnicy do 10 mm. Ze względu na małą powierzchnię styku rolki z kablem siła możliwa do przeniesienia na kabel jest niezbyt wielka. Zwiększanie nacisku rolek na kabel może doprowadzić do jego uszkodzenia. Poślizg rolki względem kabla może spowodować przegrzanie i uszkodzenie płaszcza kabla. Rozwiązaniem tego problemu są podajniki rolkowe o większej liczbie rolek, uzupełnione o wkładki z tworzywa sztucznego wypełniające przestrzeń między parami rolek, co zapobiega wyłamaniu kabla między nimi. Wadą tego rozwiązania jest skomplikowany, mocno rozbudowany układ napędu rolek.
Maszyny z podajnikiem na tarczach i rolkach zębatych występują w grupie maszyn do kabli klasycznych oraz mikrokabli. W tym podajniku kabel prowadzony jest między dwoma stożkowymi tarczami wyposażonymi w promieniowe nacięcia. Tarcze dopasowywane są do średnicy kabla poprzez zastosowanie podkładek dystansowych lub docisk sprężynami. Zaletą tego rozwiązania jest łatwość i pewność przeniesienia dużych sił z podajnika na kabel. Podstawowa wada to niebezpieczeństwo uszkodzenia kabla w przypadku jego zatrzymania. Ostre zęby tarcz mogą zerwać wierzchnią warstwę kabla, a nawet uszkodzić włókna. W przypadku maszyn do kabli klasycznych górna i dolna część podajnika jest wyposażona w takie same tarcze. W przypadku maszyn do mikrokabli z reguły dolna rolka/tarcza ma nacięcia, a górna rolka dociskowa jest pokryta gumą lub tworzywem sztucznym.
Maszyny z podajnikami paskowymi są w tej chwili uważane za najlepsze. Dzięki rozłożeniu nacisku na kabel na dłuższym odcinku niż w przypadku rolek można przenieść siłę dopychającą bez niebezpieczeństwa poślizgu i uszkodzenia kabla. Materiały na pokryciach pasków można tak dobrać, aby wykazywały duży współczynnik tarcia z materiałem pokrywającym kabel. Podajniki paskowe są znacznie cichsze niż ich łańcuchowe odpowiedniki. Wykazują także bardzo dużą trwałość i odporność na zabrudzenia. Paski występują w dwóch wariantach powierzchni wewnętrznej: zębate i wielorowkowe. Obecnie paski wielorowkowe zaczynają dominować, gdyż są znacznie trwalsze. Podajniki paskowe znajdują zastosowanie zarówno w przypadku maszyn do kabli klasycznych, jak i mikrokabli. Pojawiły się także w segmencie maszyn do wdmuchiwania pakietów mikrorurek, gdzie dominowały do tej pory maszyny z podajnikami gąsienicowymi. Paskowe są znacznie lżejsze, cichsze i nie wymagają wymiany elementów napędowych przy zmianie średnicy i liczby mikrorurek.
Głowice bez podajnika. Możliwe jest także wykorzystanie samych głowic, bez podajnika. W takim przypadku kabel wpychany jest do głowicy ręcznie. Rozwiązanie to jest stosowane rzadko, z reguły do „dodmuchania” nadmiaru kabla przy wdmuchiwaniu od środkowej studni w dwóch kierunkach.
Napęd. Wdmuchiwarki możemy podzielić na posiadające własne źródło napędu – silnik lub silniki – oraz takie, które napędzane są zewnętrznym urządzeniem, najczęściej wkrętarką.
Wdmuchiwarki napędzane wkrętarkami przeznaczone są do wdmuchiwania mikrokabli (średnica maksymalnie do 10 mm) na niewielkie odległości (rzędu 200–300 m, choć zdarza się, że udaje się wdmuchnąć nawet 1500 m), z reguły na sieciach dostępowych. Maszyny te czasem wyposażane są w sprzęgła przeciążeniowe zapobiegające uszkodzeniu kabla, choć najczęściej korzystają ze sprzęgieł przeciążeniowych wkrętarek.
Wdmuchiwarki z napędem pneumatycznym wyposażone mogą być w jeden lub dwa silniki, choć to pierwsze rozwiązanie mocno komplikuje przeniesienie napędu na obie gąsienice. Zaletą napędu pneumatycznego jest wykorzystanie powietrza, które i tak jest dostępne do wdmuchiwania. Wadą jest to, że silniki zabierają część powietrza, co może być problemem przy niskiej wydajności kompresora. Kolejny problem to obladzanie silników przy temperaturach w okolicy 0 $ i dużej wilgotności powietrza, w przypadku gdy sprężarka nie jest wyposażona w chłodnicę i osuszacz. Napęd pneumatyczny przeważa we wdmuchiwarkach do kabli w przedziale średnic od 4 mm do 15 mm.
Wdmuchiwarki z napędem elektrycznym są głównie stosowane do wdmuchiwania mikrokabli o średnicach do 6–8 mm. Ich zaletą jest cicha praca i możliwość precyzyjnej regulacji zarówno prędkości, jak i siły dopychającej. Zasilane są z reguły z akumulatorów. Dzięki powszechnej dostępności baterii litowo-jonowych nie ma problemów ze źródłem zasilania.
Wdmuchiwarki z napędem hydraulicznym znajdują zastosowanie do wdmuchiwania ciężkich kabli o średnicach powyżej 8 mm oraz pakietów mikrorurek. Z reguły wyposażone są w dwa silniki hydrauliczne oraz układ regulacji siły dopychającej i prędkości podajnika. Wciągarki hydrauliczne dysponują dużą siłą dopychającą, dochodzącą do 200 kG. Wadą tego rozwiązania jest duży ciężar urządzeń oraz konieczność stosowania osobnego agregatu hydraulicznego (choć można je zasilić teoretycznie z innych urządzeń wyposażonych w hydraulikę, jak koparki czy wciągarki).